Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Roman Dyboski a niepodległość Polski

Jakie były losy założyciela krakowskiej anglistyki sto lat temu, gdy Polska odzyskiwała niepodległość?

Gdy Polska odzyskiwała niepodległość w 1918 roku, Roman Dyboski przebywał w obozie jenieckim na terenie Rosji, skąd wysłał kartkę pocztową do Władz Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kartka zachowała się w Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego - reprodukujemy ją poniżej i przytaczamy jej rękopiśmienną treść:

7. grudnia 1918. Pisałem już do Rektoratu, dla pewności donoszę jeszcze i Dziekanatowi, że po różnych perypetjach w ciągu tego roku znajduję się obecnie w jednym z obozów dla jeńców wojennych, które wzięli pod swój zarząd Amerykanie.Powodzi mi się tu bardzo dobrze, i mam nadzieję dostać się zdrowo i bezpiecznie do kraju, jak tylko to będzie możliwe. Zorganizowałem w obozie kursy uniwersyteckie i sam wykładam zarys dziejów literatury angielskiej po angielsku. Proszę tych wiadomości o mnie udzielić tym z szanownych kolegów, którzy interesują się moim losem, oraz mojej rodzinie. Od wszystkich Polaków w obozie ślę wyrazy hołdu Rządowi wyzwolonej i zjednoczonej Polski, której pragniemy rychło służyć. Prof. R.Dyboski

Profesor Roman Dyboski, który zapoczątował działalność anglistyki krakowskiej w roku 1911, po wybuchu I wojny światowej został wcielony do armii austriackiej i jako jeniec wojenny znalazł się w Rosji. Przeżyte tam doświadczenia opisał później w książce Siedem lat w Rosji i na Syberii. Przebywał m.in. w Moskwie, Rostowie, Kazaniu, Głazowie, ponownie w Moskwie i w końcu w obozie na Krasnej Rjeczce koło Chabarowska nad Amurem  we wschodniej części Syberii. Stamtąd próbował bezskutecznie wydostać się do kraju wraz z 5 Dywizją Wojsk Polskich; ponownie trafił do niewoli, następnie znalazł się w Tajszecie i jeszcze raz w Moskwie. W końcu udało mu się powrócić do Polski z transportem repatriacyjnym w dniu 17 stycznia 1922 roku. Natychmiast po powrocie wznowił  pracę naukową, publicystyczną i społeczną.

Życie i działalność profesora Dyboskiego przedstawia w interesujący sposób Zofia Krajewska w książce Roman Dyboski (1883-1945), która jest dostępna w Bibliotece Wydziału Filologicznego (księgozbiór anglistyczny). Natomiast Siedem lat w Rosji i na Syberii, wydane po raz pierwszy w Krakowie w 1922 roku, doczekało się wznowienia w roku 2007. 

Zobacz galerię zdjęć